નવી દિલ્હી, બુધવાર
Vitamin b 12 deficiency : વિટામિન આપણા જીવન માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો કે આપણા શરીરમાં તમામ પ્રકારના વિટામિન્સની સંતુલિત માત્રામાં જરૂર હોય છે, પરંતુ ભારતમાં મોટાભાગના લોકોમાં વિટામિન B12 ની ઉણપ છે.
નિષ્ણાતોના મતે, ભારતમાં લગભગ 70 ટકા લોકોમાં વિટામિન B12 ની ઉણપ છે. જો તમારા શરીરમાં વિટામિન B12 ની ઉણપ છે, તો શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે કારણ કે વિટામિન B12 લાલ રક્તકણો બનાવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જો લાલ રક્તકણોની ઉણપ છે, તો ફેફસાંમાંથી ઓક્સિજન ખેંચવાનું કામ ઓછું થઈ જશે, જેના કારણે શરીરમાં ઓક્સિજન પહોંચશે નહીં અને તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવા લાગશે. આટલું જ નહીં, જ્ઞાનતંતુઓના કાર્યને સક્રિય કરવા માટે વિટામિન B12 પણ જરૂરી છે. આ સિવાય ડીએનએ અને સેલ મેટાબોલિઝમની રચનામાં પણ વિટામિન બી12 જરૂરી છે.
વિટામીન B12 ની ઉણપને કારણે થતા રોગો
જો વિટામિન B12 ની ઉણપ હોય, તો તે હૃદય અને રક્ત વાહિનીઓને લગતી બીમારીઓનું કારણ બને છે. આ સાથે વિટામીન B12 ની ઉણપને કારણે ભૂલવાની બીમારી થાય છે. જો વિટામીન B12 ની ઉણપ હોય તો ખેલાડીઓનું પ્રદર્શન નબળું પડી જાય છે કારણ કે તેનાથી શરીરમાં થાક અને શક્તિનો અભાવ થાય છે. વિટામિન B12 ની ઉણપને કારણે એનિમિયા થઈ શકે છે એટલે કે શરીરમાં લોહીની ઉણપ થઈ શકે છે. આ સાથે, સ્નાયુઓમાં નબળાઇ અને આંતરડાની સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે. જો તમે તેને લાંબા સમય સુધી અવગણશો તો પણ તે તમારા જ્ઞાનતંતુઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. એક પુખ્ત વ્યક્તિને દરરોજ 2.4 માઇક્રોગ્રામ વિટામિન B12ની જરૂર હોય છે.
વિટામિન B12 ની ઉણપના લક્ષણો
વિટામિન B12 ની ઉણપ એનિમિયાનું કારણ બને છે. એટલે કે લોહીનો અભાવ. જ્યારે શરીરમાં લોહીની ઉણપ હોય ત્યારે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે. ઘણી નબળાઈ અને થાક પણ રહેશે. યાદશક્તિ નબળી પડવા લાગશે. કોઈપણ વસ્તુ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું અને વિચારવું મુશ્કેલ બનશે. સ્મૃતિ ભ્રંશ થશે. ચિંતા અને ડિપ્રેશનનું જોખમ પણ વધશે. મૂર્છા પણ આવી શકે છે.
વિટામિન B12 કેવી રીતે વધારવું
શરીરમાં વિટામિન B12 ની ઉણપ ન થાય તે માટે પોષક તત્વોથી ભરપૂર ખોરાકનું સેવન કરો.એનિમલ ઉત્પાદનોમાં વધુ વિટામિન B12 હોય છે. આ માટે માંસ, માછલી, ઈંડા અને ચિકનનું સેવન કરવું જોઈએ, પરંતુ તેનો અર્થ એ નથી કે માત્ર પ્રાણી ઉત્પાદનોમાં જ વિટામિન B12 હોય છે. જેઓ શાકાહારી છે તેમના માટે આખા અનાજ અને ડેરી ઉત્પાદનો વધુ સારો વિકલ્પ છે. આ સિવાય સોયા અને ચોખાના દૂધમાં પણ વિટામિન B12 પૂરતી માત્રામાં હોય છે. વિટામિન B12 બીટરૂટ, લાલ શાકભાજી જેવા કે બટાકા, સફેદ શાકભાજી, મશરૂમ વગેરેમાંથી મેળવી શકાય છે. લીલા શાકભાજીમાં વિટામિન B12 પૂરતી માત્રામાં હોય છે.
